Kelime tanımını bul

Güncel Türkçe Sözlük
bileşim
  • isim Bileşme işi
    "Mustafa Kemal Dil Kurumunu, Tarih Kurumunu ulusal bir bileşim yaratılsın, ulusal bir bilinç doğsun diye kurmuş." - A. İlhan
  • kimya İki veya daha çok öge bir araya gelerek yeni bir öge oluşturma, terkip
    "Suyun bileşiminde hidrojenle oksijen vardır."
  • kimya Bir maddenin hangi kimyasal türlerden oluştuğunu belirleyen verilerin tamamı
  • kimya Bileşme sonucu oluşan cisim
Kimya Terimleri Sözlüğü (II)
bileşim

Bir kimyasal bileşiği oluşturan öğelerin ya da daha yalın bileşiklerin nicel değeri.

Matematik Terimleri Sözlüğü
bileşim
  1. E kümesinin A, B altkümeleri için (…)kümesi. Simgesi A U B. Anlamdaş. birleşim.

  2. E kümesinin altkümelerinden oluşan bir (…)takımı için,(…)kümesi. Simgesi : (…)Anlamdaş.birleşim

Metalbilim İşlem Terimleri Sözlüğü
bileşim

Bir bileşik ya da dizge bileşenlerinin, kimyasal nitelik ve niceliklerinin tümü.

Orta Öğretim Terimleri Kılavuzu
bileşim

(kimya)

Dilbilim Terimleri Sözlüğü
bileşim

İki veya daha çok kelimenin BİLEŞİK (Composé) denilen yeni bir kelime meydana getirmek üzere anlam, şekil, kuruluş, vurgu gibi bakımlardan az çok değişikliğe uğrıyarak bir araya gelmeleri. Bileşikte yer alan kelimelerin herbirine BİLEŞEN (Composant) denir. Sözde bileşik denilen TOPLAŞIK veya YANDAŞ kelimeleri (Composé juxtaposé) aradan çıkarırsak geride kalan gerçek bileşikler türlü bakımlardan sınıflara ayrılırlar:

  1. Sözdizimine uygun olup olmadıklarına göre SÖZDİZİMLİ B. (Comp. syntaxique) ve Çoğu zaman., kimi vakit gibi AYKIRI B. (C. asyntaxique).

  2. Bileşiğin anlamı, bileşenlerinin anlamından doğrudan doğruya çıkıp çıkmadığına göre DOLAYSIZ B. (C. direct) Gecekondu gibi.

  3. Bileşenlerin arasına başka kelimelerin girip giremediğine göre BİTİŞİK B. (C, en contact ) ve ne... ne, hem... hem , ve Fran. ne... pas gibi AYRILIR veya UZAKTAN B. (C. separable ou à distance).

  4. Bileşenlerden birinin ötekine uyrumîu olup olmadığına göre UYRÜMSUZ veya SIR AD ASLI B. (C. par coor-(2) Di'li geçmiş öncesi.d:nation), ve UYRUMLU B. (C. par subordination). Uyrumsuz bileşikler de ikiye ayrılır: Ara baba, karı koca gibi, bileşenlerinin anlamları birbirine katılmış olan KOŞMA B. (C. copu-latif on Dvadna /Hintçe/) ve aynı kelimenin tekrarından ibaret olan YİNELEMELİ B. (C. itératif), anneanne, zaman zaman, yer yer gibi. Uyrumlular da üç sınıftır : Büyük baba, başçavuş gibi bileşenlerden birinin ötekini nitelediği KOŞUNTULU, BELİRTMELİ veya NİTELİKLİ B. C. appositif, déterminatif ou attributif) ; bileşenlerden birinin ötekini tümlediği TÜMLEÇLİ B. (C. de rectiosı ou de dépendance), Uçaksavar, kalemucu gibi. Bir de Kırkayak, altıparmak, al-yanak gibi İYELİKLİ B. (C. possessif) denilen ve sahibini vasıflıyan veya vasfiyle gösteren bileşikler. Bu uyrtımlu ve tümleçli bileşikler, uyruğun veya tümlecin sonda veya başta bulunduğuna göre ayrıca bir sınıflamaya daha uğrarlar ; birinci takdirde İLERLEK B. (C. Progressif), Çalçene, Alaşağı g'bi; ikinci takdirde ise GERİLEK B. (régressif) denir, Gilnebakan, Ağaçkakan gibi. Bunlardan başka, bileşiklerin elpençedivan durmak, nitekim (ne-tek-kim) gibi KATMERLİ (Composé de composés), Vurdumduymazlık gibi bileşik türevleri (Faux-Composé) ve ve bileşenlerden bir tanesi fiil gövdesi olduğu zaman, Lat. artifecc gibi GÖVDELİ (C. thématique) çeşitleri de vardır. Buraya kadar yapılan sınıflama bileşenlerin birbirine karşı durumlarına dayanıyor. Halbuki bileşikleri meydana getiren bileşenlerin türlü söz bölümlerinden olabildikleri gözönüncle tutularak ayrıca bir sınıflama daha yapılabilir:

    1. İsimler bileşiği: Babaanne, Tepegöz, Sürüsepet, gözkulak (olmak), Elpençe (divan durmak) gibi.

    2. İsimle sıfat bileşiği: Duvarbir, kanktrmısı gibi.

    3. Sıfatla isim bileşiği: Altıparmak, Karagöz gibi.

    4. İsimle fiil bileşiği : Çıtkırıldım, Sinekkaydı, Kuşkonmaz gibi.

  5. Fiille İsim bilegiği: Alaşağı (etmek), Çalçene, Gelberi gibi. G. Fiiller bileşiği: Dedikodu, Kaptı kaçtı, Vurdumduymaz gibi.

Yazın Terimleri Sözlüğü
bileşim

Bilim ve sanat çalışmalarında ayrıntılardan bir bütüne varma.

Yöntembilim Terimleri Sözlüğü
bileşim

Birden çok bağımsız öğeden oluşan ve bileşenlerin kendi özelliklerini koruduğu toplu birlik.

Edebiyat ve Söz Sanatı Terimleri Sözlüğü
bileşim
  1. Bir konuyu meydana getiren fikirleri uygun bir şekilde birbirine bağlama işi ve bundan doğan sonuç.

  2. Öğrencilere fikirlerini sıraya koyup anlatmasını öğretmek için yaptırılan yazı çalışması. (BİLEŞTİRMEK, Composer).

Fiziksel Kimya Terimleri Sözlüğü
bileşim

Bir özdeğin hangi kimyasal türlerden oluştuğunu belirleyen verilerin tümü.

Uygulayım Terimleri Sözlüğü
bileşim

kimya: Bir özdeğin hangi kimyasal türlerden oluştuğunu belirleyen yapı.

"bileşim" kelimesinin kullanım örnekleri.

Aydın Teker aynı zamanda arpçı olan Ayşe Orhon’la birlikte bu araştırmada, hiçbir tanım üzerinde durmadan yeni bileşim biçimlerini göstermeye devam ediyor.