Kelime tanımını bul

Güncel Türkçe Sözlük
tork
  • isim Motorlu araçlarda üretilen gücün tekerleklerden yere aktarılmasını sağlayan dönme kuvveti
Vikipedi
Tork

Tork, kuvvet momenti ya da dönme momenti, bir kuvvetin nesnenin ekseninde, dayanak noktasında ya da çevresinde dönme eğilimidir. Kuvvet ister itme, isterse çekme olsun; tork bir nesnenin döndürülmesi olarak düşünülebilir. Matematiksel olarak, tork uzaklık vektörü ve devir üretilmesini sağlayan kuvvet vektörünün kaldıraç koluyla çapraz çarpımı olarak tanımlanır.

Genel olarak, tork cıvata ya da volan gibi nesnelerin üzerindeki dönme kuvvetinin hesaplanmasıdır. Örneğin, bir vida ya da cıvataya bağlı İngiliz anahtarını çekmek ya da itmek, vida ya da cıvatanın gevşemesi ya da sıkıştırılmasını sağlayan tork (dönme kuvveti) üretir. Tork sembolü genellikle Yunan Alfabesindeki tau, τ dır. Moment olarak adlandırıldığında ise, M olarak ifade edilir.

Torkun büyüklüğü şu üç özelliğe bağlıdır: uygulanan kuvvet, eksene bağlı kuvvet, uygulama noktasındaki kaldıraç kolunun uzunluğu ve kuvvet vektörü ile kaldıraç kolu arasındaki açının sin değeri.

Sembolik olarak;

\boldsymbol \tau = \mathbf{r}\times \mathbf{F}\,\!\tau = \|\mathbf{r}\|\,\|\mathbf{F}\|\sin \theta\,\!

T: Tork vektörü ve torkun büyüklüğü

R: Yer değiştirme vektörü (kuvvetin uygulandığı yerdeki torkun ölçüldüğü noktanın vektörü)

F: Kuvvet vektörü

X: Çapraz çarpımı

θ: Teta kuvvet vektörü ile kaldıraç kolu vektörü arasındaki açı

Kaldıraç kolunun uzunluğu bilhassa önemlidir, bu uzunluğu seçmek kaldıraç, makara, dişli çarklar ve diğer mekanik avantaj içeren basit makinaların işleyişi altında yatmaktadır.